19-12-2016
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Osoby chorujące na demencję starczą lub chorobę Alzheimera wymagają specjalnego traktowania w komunikacji. Rozmawiając z nimi nie zawsze powinniśmy mówić im prawdę. Czasami wystarczą sprytne kłamstwa. Z prostego powodu - jeśli powiemy prawdę, osoba ta poczuje się oszukiwana. Eksperci radzą, by w kontaktach z chorymi kierować się empatią i emocjami, a nie logiką.
Jest godz. 5 nad ranem. Nasz bliski, cierpiący na , wstaje z łóżka i chce iść do banku po pieniądze z wypłaty. Co zrobić w tej sytuacji? Czy przekonywać go, że banki są o tej porze zamknięte, a jego były zakład pracy już od dawna nie wypłaca mu pensji?
– Zróbmy mały eksperyment na sobie. Wyobraźmy sobie, że wychodzimy rano do pracy, a ktoś nas przekonuje, że już od 20 lat nie pracujemy. Jak byśmy zareagowali? W mgnieniu oka wzrośnie poziom stresu, wynikający z faktu, że tracimy kontrolę nad rzeczywistością. Przecież dla nas jest oczywiste, że jeszcze wczoraj byliśmy w pracy – mówi dr Patryk Piotrowski, psychogeriatra z wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego, ekspert Angel Care, centrum dla seniorów we Wrocławiu.
Alzheimer i demencja jak rzeczywistość równoległaAlzheimer i choroby demencyjne nie tylko ograniczają sprawność funkcji poznawczych, zaburzają pamięć, orientację w czasie i przestrzeni oraz mocno utrudniają komunikację z chorym. Z punktu widzenia chorego generują również zupełnie inną rzeczywistość niż ta, którą postrzegają osoby zdrowe. Jej elementami stają się m.in. przeżycia z wcześniejszych okresów życia, nawet z dzieciństwa, a także doświadczenia zawodowe lub różnego rodzaju dawne przyzwyczajenia.
– W przypadku zaawansowanego stadium choroby żadne logiczne argumenty już nie działają. Dlatego poprawianie, uczenie czy dyskutowanie z osobą cierpiącą na chorobę demencyjną nie przynosi dobrych efektów. Przeciwnie, powoduje raczej frustrację po obu stronach, a u seniora również strach i silny stres, a co za tym idzie także agresję. Paradoks polega na tym, że jeśli powiemy osobie starszej prawdę, to poczuje się oszukiwana – mówi prof. Michael Davidson, doświadczony ekspert w zakresie badań nad chorobą Alzheimera oraz opracowywania leków na demencję.
Unikaj stresu, buduj poczucie bezpieczeństwaWarto pamiętać również o tym, że uszkadzają m.in. tę część mózgu, która odpowiada za pamięć krótkotrwałą. Dlatego jest bardzo prawdopodobne, że chory nie będzie tej rozmowy i naszych wyjaśnień pamiętał, i wszystko zacznie się od nowa.
– Chorzy potrzebują ze strony opiekunów przede wszystkim poczucia bezpieczeństwa i akceptacji. Dlatego zdecydowanie lepiej nie konfrontować podopiecznego z rzeczywistością. Lepszy efekt przyniesie zaakceptowanie świata w jego wersji i na tej podstawie budowanie porozumienia – wyjaśnia Michael Davidson.
Jak kontaktować się z inną rzeczywistością?Jak przekonać chorego, który o godz. 5 nad ranem wybiera się do banku, żeby został w domu?
– Zgódźmy się, że faktycznie trzeba iść do banku, ale zaproponujmy najpierw śniadanie, a później inną aktywność. Odwrócenie uwagi jest najlepszym rozwiązaniem w takich sytuacjach. W ten sposób podopieczny ma poczucie kontroli nad rzeczywistością i dzięki temu unika stresu – mówi dr Patryk Piotrowski.
Takie podejście pozwala konstruktywnie rozwiązywać różnego rodzaju problemy, pojawiające się na co dzień w związku z utrudnioną komunikacją z osobą chorą. Na przykład zamiast mówić o konieczności wizyty u lekarza specjalisty (oczywiście przy założeniu, że chory tego nie lubi), zaproponujmy wycieczkę.
– W tym przypadku właściwie trudno mówić o kłamstwie. Pamiętajmy, że z chorymi komunikujemy się na poziomie emocji, a nie logiki. Tylko buduje autentyczną więź i dobre relacje – podsumowuje prof. Michael Davidson.
Lekarstwa nie ma, tym ważniejsza jest profilaktykaPo 101 latach od śmierci Aloisa Alzheimera dysponujemy tylko czterema środkami farmakologicznymi na chorobę nazwaną od jego imienia. Skuteczność każdego z nich jest mocno ograniczona. Przynoszą tym lepsze efekty, na im wcześniejszym etapie choroby rozpocznie się terapia.
– Oprócz wczesnej diagnozy, ogromne znaczenie ma też styl życia. Aktywność intelektualna i fizyczna sprzyjają utrzymywaniu sprawności mózgu i wspomagają funkcjonowanie całego organizmu. Unikać należy i alkoholu, dbać o dietę i regularnie kontrolować ciśnienie. W przypadku chorób demencyjnych czynniki zwiększające ryzyko zachorowania pokrywają się z tymi, które dotyczą chorób układu krążenia – mówi prof. Shlomo Noy, wybitny specjalista w zakresie geriatrii oraz autor prac i książek na ten temat.
Choroba Alzheimera jest postępującym schorzeniem neurodegeneracyjnym ośrodkowego układu nerwowego, prowadzącym do stanów otępiennych, utraty pamięci, zdolności kognitywnych czy pogorszenia się oceny sytuacji. czytaj dalej »