Strona głównaOpiekaFizjoterapia po amputacji kończyn dolnych

Fizjoterapia po amputacji kończyn dolnych

W wyniku amputacji dochodzi do odjęcia kończyny w całości lub jej fragmentu. Operacja jest najczęściej skutkiem nieszczęśliwego wypadku bądź uszkodzenia tkanek przez chorobę przewlekłą. Jak postępować aby zapobiec możliwym powikłaniom oraz odzyskać maksymalną sprawność?
to najbardziej radykalna metoda leczenia. Jej celem jest ratowanie życia oraz poprawa funkcji organizmu. Niedostosowanie się do zaleceń profilaktycznych po operacji jednej kończyny może być przyczyną amputacji drugiej. Należy więc bezwzględnie dbać zarówno o kikut, jak i regularnie wzmacniać mięśnie pozostałej nogi.

Amputacja to bardzo skomplikowana operacja, której skutki odczuwa całe ciało. Na jakie możliwe zmiany w organizmie narażeni są pacjenci po zabiegu?

Pacjent po operacji jest przez pewien czas unieruchomiony, co wiąże się ze spowolnieniem jego przemiany materii i wzrostem masy ciała. To z kolei prowadzi do zmniejszenia wydolności płuc, zaników mięśni, występowania przykurczów, skłonności do oraz ograniczenia ruchomości stawów. Szczególnie niebezpieczne jest to dla osób starszych, którzy poddani byli amputacji z powodu zaawansowanej cukrzycy
i miażdżycy.

Jak zminimalizować wystąpienie możliwych powikłań?

Należy być jak najbardziej aktywnym fizycznie. dostosowuje się do rodzaju, poziomu oraz przyczyny amputacji. Ważne jest aby ruch był również odpowiednio dobrany do wieku oraz możliwości pacjenta. Wszystko powinno odbywać się pod czujnym okiem fizjoterapeuty. Bardzo ważna jest także odpowiednia pielęgnacja kikuta oraz wsparcie psychologiczne. Dlaczego? Bo to właśnie pozytywne myślenie jest siłą napędową w drodze do osiągnięcia celu, jakim w tym wypadku jest powrót do możliwie największej sprawności fizycznej.

Jak powinna wyglądać fizjoterapia na oddziale szpitalnym?

Uruchamianie pacjenta po operacji należy rozpocząć jak najszybciej. Najlepiej robić to etapami, i kiedy pacjent wykona już poszczególne ćwiczenia dostosowane do danej fazy, przejść dalej. Ważne jest, aby poinformować chorego, że nie musi martwić się on znajomością poszczególnych ćwiczeń, bo wszystkie będą wykonywane przy współpracy z fizjoterapeutą.

Pierwszy etap polega na wdrożeniu ćwiczeń oddechowych, korzystnie wpływających na wentylację i wydolność płuc. Układ oddechowy po zabiegu operacyjnym wspiera również oklepywanie pacjenta oraz inhalacje z lekami rozszerzającymi oskrzela. Bardzo ważne są także ćwiczenia izometryczne. Ich zadaniem jest odpowiednie napięcie wybranej grupy mięśniowej bez wykonania ruchu w stawie, do którego przyczepiają się ćwiczone mięśnie. Istotne są ćwiczenia przeciwzakrzepowe, poprawiające krążenie krwi oraz zapobiegające wystąpieniu zatorów i zakrzepów. Zakrzepom przeciwdziała również bandażowanie kikuta, przyjmowanie leków rozrzedzających krew, a także jak najszybsza pionizacja pacjenta. To właśnie ona, po nauce siadania i przesiadania się na wózek inwalidzki, stanowi kolejną fazę i jest sprawdzianem sił, która ma miejsce podczas pierwszego wstania z łóżka po operacji. Później przychodzi czas na pokonanie dłuższego dystansu, asekurując się balkonikiem lub kulami łokciowymi. Wraz z opanowaniem tych zakresów ruchów, pacjent powinien podjąć próbę poruszania się już bez pomocy fizjoterapeuty. Kolejny etap to wchodzenie i schodzenie ze schodów.

Mam świadomość, że na początku te proste z pozoru ćwiczenia mogą wydawać się niemożliwe do wykonania. Jednak zachęcam do podejmowania ruchu jak najczęściej. Początkowo nie muszą być to długie seanse, jednak ważna jest regularność. To ona sprawi, że kolejne etapy będą prostsze do opanowania.

Jakie ćwiczenia można wykonywać samodzielnie w domu?


Przede wszystkim zestaw ćwiczeń powinien być indywidualnie dobrany przez lekarza fizjoterapii lub fizjoterapeutę. Poniżej przygotowałem przykładowe ćwiczenia odpowiednie do wykonania po przebytej amputacji na poziomie uda i podudzia.

Ćwiczenia po amputacji na poziomie uda

Ćwiczenie nr 1

Pozycja wyjściowa: połóż się na plecach, ręce ułóż wzdłuż tułowia. Pod kikut podłóż poduszkę, piłkę lub wałek.
Fot. materiały prasowe
Ruch: przez 5 sekund dociskaj kikutem poduszkę, piłkę lub wałek do podłoża, rozluźnij kikut, odpocznij 10 sekund. Powtórz ćwiczenie min. 10 razy.

Ćwiczenie nr 2

Pozycja wyjściowa: połóż się na boku na stronie nieamputowanej kończyny.
Głowę podeprzyj na ręce, tułów oprzyj na podłodze. Pomiędzy kikutem,
a nieamputowaną kończyną umieść poduszkę, piłkę lub wałek.
Fot. materiały prasowe
Ruch: przez 5 sekund dociskaj kikutem poduszkę, piłkę lub wałek do nieamputowanej kończyny, rozluźnij kikut, odpocznij 10 sekund. Powtórz ćwiczenie min. 10 razy.

Ćwiczenia po amputacji na poziomie podudzia

Ćwiczenie nr 1

Pozycja wyjściowa: połóż się na brzuchu, podeprzyj tułów na łokciach. Pod kikut podłóż poduszkę, piłkę lub wałek.
Fot. materiały prasowe
Ruch: przez 5 sekund dociskaj kikutem poduszkę, piłkę lub wałek do podłoża, rozluźnij kikut, odpocznij 10 sekund. Powtórz ćwiczenie min. 10 razy.

Ćwiczenie nr 2

Pozycja wyjściowa: stań całym ciężarem ciała na nieamputowanej kończynie. Kikut amputowanej kończyny oprzyj np. na poduszce położonej na taborecie lub łóżku.
Fot. materiały prasowe
Ruch: stopniowo przenoś ciężar ciała z kończyny nieamputowanej na kikut i powracaj do pozycji wyjściowej. W miarę hartowania kikuta wydłużaj czas jego obciążania.

Orto-Pes

Zobacz także

 

 

 

Skomentuj artykuł:

Komentarze mogą dodawać wyłącznie osoby zalogowane.
Jesteś niezalogowany: zaloguj się / zarejestruj się




Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Senior.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Komentarze niezgodne z prawem i Regulaminem serwisu będą usuwane.

Artykuły promowane

Najnowsze w dziale

Polecane na Facebooku

Najnowsze na forum

Warto zobaczyć