RPO o bólu i samobójstwach w szpitalach

W okresie 6 tygodni, od 1 sierpnia do 15 września 2008 roku, do opinii publicznej dotarły informacje o czterech przypadkach samobójstw pacjentów przebywających na różnych oddziałach szpitalnych. 1 sierpnia z okna oddziału otolaryngologii Szpitala Powiatowego w Raciborzu wyskoczył 43 – letni mężczyzna, który zginął na miejscu. W nocy z 13 na 14 sierpnia z okna ubikacji na X piętrze Szpitala Wojewódzkiego w Jastrzębiu Zdroju wyskoczyła 70 - letnia pacjentka szpitala, która po przebytej operacji wracała do zdrowia. Kobieta zginęła na miejscu. W nocy 2 września, pacjent z ostrym zapaleniem trzustki przebywający przez 2 tygodnie na oddziale chirurgicznym szpitala powiatowego w Otwocku, wyskoczył przez okno balkonowe na drugim piętrze. Nieprzytomnego pacjenta znaleziono pod oknem dopiero rano. Przewieziony został do kliniki Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie, gdzie w trybie pilnym zakwalifikowano go do operacji z powodu martwicy trzustki. Zmarł w oczekiwaniu na tę operację. 15 września 47 - letni pacjent Opolskiego Centrum Onkologii popełnił samobójstwo, skacząc z trzeciego piętra klatki schodowej szpitala.

Rzecznik J. Kochanowski poprosił także o opinię ministerstwa w kwestii stanu przestrzegania standardów leczenia szpitalnego pacjentów cierpiących na ból przewlekły z towarzyszącymi stanami lękowymi i depresją oraz poinformowanie go o podejmowanych przez resort działaniach zaradczych. W liście przytoczył opinie specjalistów, według których aż u 50 – 80% pacjentów cierpiących z powodu choroby nowotworowej ból nie jest w pełni opanowywany. Na odczuwanie silnego bólu w ostatniej fazie choroby skarży się aż 75% pacjentów, a blisko 90% spośród nich może go nie odczuwać, ponieważ współczesna medycyna dysponuje wystarczająco skutecznymi metodami leczenia bólu.

- Długotrwały ból – podkreśla rzecznik - powoduje niekorzystne skutki dla osoby chorej - przede wszystkim występuje depresja, a czasem myśli i tendencje samobójcze.

Polskie Towarzystwo Badania Bólu (PTBB), które zainicjowało program „Szpital bez bólu” szacuje, iż ból pooperacyjny jest niewłaściwie uśmierzany u ponad połowy pacjentów szpitali – głównie z powodu problemów organizacyjnych, niewystarczającej wiedzy o uśmierzaniu bólu, braku czasu oraz złożoności postępowania przeciwbólowego.

Zdaniem PTBB, często głównym kryterium branym pod uwagę przy wyborze leku przeciwbólowego jest przyzwyczajenie personelu medycznego, dostępność leków przeciwbólowych, cena opakowania jednostkowego (bez liczenia całkowitych kosztów, np. kosztów ewentualnych powikłań) oraz fakt, że czasami to pielęgniarki, a nie lekarze decydują o rodzaju podanego leku przeciwbólowego.

Do biura Rzecznika Praw Obywatelskich napływa wiele indywidualnych skarg pacjentów i ich rodzin, którzy ucierpieli w trakcie świadczenia opieki zdrowotnej. Skarżący często czują się bezsilni wobec procedur wyjaśniających zdarzenia niepożądane czy błędy lekarskie. W opinii rzecznika szpitale nawet w przypadkach ewidentnych zaniedbań często czują się niewinne, a towarzyszy temu zmowa milczenia, wynikająca z solidaryzmu zawodowego personelu medycznego.